De Kelder van Marie Chartier-Luneau

Wie Marie Chartier-Luneau wel eens heeft ontmoet, begrijpt waarom er in haar emailhandtekening ‘vigneronne dynamique’ staat. Op hun wijndomein Luneau-Papin regelt ze alles: sales, marketing, PR en personeelszaken. Daarnaast vliegt ze de wereld over om zoveel mogelijk mensen uit te leggen waarom hun muscadets de moeite van het proeven waard zijn. Zelfs tijdens ons eigen Proeven tussen de Stellingen hoort ze nog vaak ‘ik ben niet zo van zoet’. Maar dan denken mensen aan de muskaatdruif, en die heeft niets te maken met muscadet – witte wijn gemaakt van melon de bourgogne. En toen ze onlangs een proeverij voor vijfentwinting Griekse sommeliers organiseerde, bleek er slechts één de appellation Muscadet-Sèvre-et-Maine te kennen. Om maar even aan te geven hoezeer educatie nodig blijft als je een wijnmaker uit Muscadet bent.

Ruilen met vrienden
Dan snel door naar haar wijnkelder, want wat drinkt een vigneronne dynamique voor haar eigen plezier? Vooral cool climate-wijnen, zo blijkt: ‘Ik zoek altijd naar frisheid en elegantie. Als ik niet in de Loire was geboren, had ik wijnmaker in de Savoie willen zijn. Mijn liefde voor de Savoie is begonnen met de wijnen van Domaine des Ardoisières en als ik echt een keer iets moois open wil trekken, pak ik een fles van Domaine de Chevillard.’ Maries privéverzameling bestaat hoofdzakelijk uit flessen van bevriende wijnmakers, geruild tegen doosjes van hun eigen wijn. We zien barolo van Elio Sandri uit Piemonte, champagne van Bérèche et Fils en Bannockburn pinot noir van Felton Road uit Central Otago in Nieuw-Zeeland.

‘Via een wijnvriend heb ik flessen Felton Road uit de geboortejaren van mijn kinderen gekocht. Tijdens de coronalockdowns hebben we er wat van opgedronken, dit was zó ontzettend goed!’ Uiteraard is ook de Loire goed vertegenwoordigd met huizen als Pellé ‘Ik houd niet zo van sauvignon, maar wél van hun menetou-salon’, Huet uit Vouvray en Le Rocher des Violettes uit Montlouis. Ook spotten we saumur-champigny van ons eigen Domaine des Roches Neuves en morgon van Louis-Claude Desvignes, met beide wijnmakers is Marie goed bevriend. De ruilwijnen – ze schat zo’n drieduizend flessen, keurig met post-its op regio gesorteerd – liggen in de stockkelder op het domein. Niet bij haar thuis. Puur uit zelfbescherming, aldus Marie. De beste flessen zouden in mum van tijd opgedronken zijn. Daarbij kan ze haar teamleden nu wijnen laten proeven die ze zelf niet snel zouden kunnen bemachtigen. ‘Jullie Nederlanders hebben maar mazzel met al die topwijnen die gewoon beschikbaar zijn. In Franse wijnwinkels ligt nog altijd vooral Franse wijn en wat van buiten komt, is vaak instapkwaliteit.’ Waar overigens niets mis mee is, benadrukt Marie: ‘De meeste mensen drinken nu eenmaal graag niet al te complexe wijn, wíj zijn de uitzondering.’

Een familie van Pierres en Maries
Het is inmiddels twintig jaar geleden dat Marie en haar man Pierre-Marie het stokje geleidelijk aan overnamen van Pierre-Maries ouders – Pierre Luneau en Monique Papin – die door hun huwelijk in 1976 het wijngaardareaal van hun beider families samenvoegden tot Domaine Luneau-Papin. Pierre en Monique kun je rustig visionairs van hun tijd noemen. Ze hadden het lef om ieder perceel apart te vinifiëren, op te voeden en te bottelen onder een eigen cuvéenaam: L d’Or, Excelsior of Les Pierres Blanches. Een terroirgerichte aanpak die tegenwoordig vanzelfsprekend is, maar in de zeventiger jaren behoorlijk vooruitstrevend was voor deze streek. Ook legden Pierre en Monique iedere jaargang per cuvée minstens vierentwintig flessen weg, om de wijn over een periode van twintig jaar te kunnen volgen. ‘Muscadets kunnen door de combinatie van hun hoge zuurgraad en lange opvoeding sur lie, prachtig rijpen. Goede sommeliers weten dat en vinden het interessant om hun gasten oudere jaargangen aan te kunnen bieden. Volgend jaar vieren we de vijftigste verjaardag van de d’Or en de tachtigste van Pierre-Maries vader. Geweldig toch dat we dan de wijn kunnen schenken die mijn schoonvader maakte toen hij dertig was!’

Het belang van blindproeven
Het gesprek komt op een recent bezoek aan Monaco, waar Marie en haar man na een ochtend vol werkafspraken neerploffen op een terras ‘met overdreven grote boten voor de deur’. Marie: ‘Ik vraag de sommelier of hij ons blind een glas in wil schenken, waarop Pierre-Marie een slok neemt en zegt: ‘Geen idee wat voor wijn dit is, maar degene die hem heeft gemaakt, wist absoluut waar hij mee bezig was.’ Je raadt het al, het was een van onze eigen wijnen. Als hij had geweten dat hijzelf de maker was, had hij nooit zo’n compliment durven geven. Daarvoor is hij veel te zelfkritisch. Juist omdat je als wijnmaker altijd maar analytisch met wijn bezig bent, vinden we het belangrijk om veel blind te proeven. Ook dat hebben we geleerd van mijn schoonouders. In de tijd dat Pierre-Marie en ik net meedraaiden op het domein, kwamen we iedere maandag samen voor de lunch waarbij Pierre-Maries vader ons blind iets uit zijn kelder liet proeven; soms een wijn van een bevriende producent, soms een van onze eigen flessen. Ik denk met veel liefde terug aan die wekelijkse rendez-vous met Pierre en Monique, het samen proeven en discussiëren was zo waardevol. Inmiddels mogen wij dit mooie familiebedrijf leiden, maar we vergeten nooit dat we voortbouwen op al het harde werk dat zij, en de generaties voor hen, voor ons hebben gedaan.

Een van Maries ruilwijnen