In Baskenland in de heuvels vlak achter San Sebastian, vind je het domein van Xabier Urruzola in het gehucht Alkiza. Zijn wijngaarden liggen direct achter het huis in een vallei slechts acht kilometer van de kust.
Urruzola is een van de drie aparte herkomstbenamingen voor Txakolina, genaamd Getariako, naar het plaatsje Getaria aan de kust. De meeste domeinen liggen direct aan de kust waar de invloed van de Atlantische oceaan veel groter is. In deze vallei liggen de wijngaarden juist mooi beschut en heeft Xabi minder regen. Daarnaast liggen ze op het zuidoosten met een perfecte warme expositie. De belangrijkste druif is hier de lokale hondarrabi zuri, die goed tegen het grillige weer bestand is en hier precies voldoende zonuren krijgt om goed rijp te worden. De stokken staan hoog opgebonden in pergola. Hoger van de grond zijn de druiven beter beschermd tegen rot wanneer er een hogere luchtvochtigheid is.
De wind zorgt dat de bladeren en trossen sneller drogen en de loofwand gezonder blijft. Alles moet met de hand gedaan worden in de pergola, dat kost veel energie en tijd op de steile hellingen, maar komt de kwaliteit ten goede. In de zomer wordt er veel aandacht besteed aan het uitdunnen van het bladerdak van de pergola’s zodat er meer zon op de trossen komt en de wind het goed schoon kan houden. Naast de hondarrabi zuri plant Xabi ook steeds meer petit courbu aan, lokaal bekend als hondarrabi zuri zerretia, en daarnaast gros manseng, hier lokaal bekend als izkiriota. Deze twee druivenrassen kennen we uit zuidwest Frankrijk, maar staan van oudsher ook hier aangeplant, net over de grens in Spaans Baskenland en worden gezien als lokaal typische druivenvariëteiten. Deze twee zijn heel belangrijk voor de balans in de assemblage van Getriako Txakolina. Wat meer landinwaarts, heeft hij ook best wat van de blauwe hondarrabi beltza staan die hij gebruikt om zijn rosé mee te maken. Daarnaast heeft hij nog chardonnay en sinds kort heeft hij ook wat riesling aangeplant. Hierbij heeft zijn goede vriend Jasper Bruysten hem geholpen, die wij natuurlijk goed kennen van zijn Weingut Jasper-Franz uit de Rheingau.
Het karkas van de bijzondere kelder bestaat uit een immens grote, eeuwenoude houten appelpers. Deze appelpers is ons cultureel erfgoed, voor de Basken in het algemeen, maar vooral ook voor de familie van Xabi. De Basken aan de kust waren een van de eerste volkeren die commerciële walvisvaarders waren. Zie voeren zo ver als Labrador en Newfoundland bij Canada. Het geheime wapen was de lokale appelcider. Deze scherpe, zure en licht alcoholische drank zorgde ervoor dat de vissers geen scheurbuik kregen op hun soms maandenlange zeereizen. Op zo’n reis moesten dan duizenden liters cider mee. Het maken van een dergelijke appelpers kost generaties en bestaat uit hele boomstronken van duizenden kilo’s. Voor het maken van de wijnkelder en daarboven het woonhuis moest de appelpers als een puzzel achterstevoren uit elkaar gehaald worden en daarna weer in elkaar gezet worden. De overheid was bereid hier aan mee te betalen onder voorwaarde dat het voor het publiek te bezichtigen zou zijn. Naast appels had de familie ook altijd wat druiven voor eigen gebruik. Ook Xabi’s vader Inazio, waar het domein naar vernoemd is, maakte zelf wijn. Xabi is de jongste van vier kinderen en de enige die het familiebedrijf wilde voortzetten nadat Inazio overleed. In 2005 begon ik met het rooien van alle appelgaarden en startte met het beplanten van druivenstokken.
