De Champagnestreek is volop in beweging. De vraag naar kleinschalig geproduceerde champagne wordt steeds groter. Steeds meer liefhebbers ontdekken dat de kleinere zelfstandige huizen in staat zijn om geweldige champagnes voort te brengen met bovendien een sterke eigen identiteit.
Wij houden de ontwikkelingen in de streek dan ook met veel interesse in de gaten. Afgelopen juni gingen wij aansluitend aan onze jaarlijkse proefronde in de Bourgogne met een paar bijzondere adressen op zak door naar de Champagne. Een van de tips lag in het dorp Bouzy, in het zuiden van de Montagne de Reims, het gebied dat is gelegen ten zuiden van de stad Reims en ten noordoosten van Epernay. De wijngaarden van Bouzy hebben een warmere, zuidelijke expositie, waardoor er hier dan ook veel pinot noir staat aangeplant. Het dorp is naast zijn champagnes zelfs vermaard om zijn droge rode wijn, met de herkomstbenaming Bouzy rouge. De tip op ons lijstje betrof Champagne Delavenne, een kleinschalige topproducent aan de hoofdstraat van dit typische wijndorp. Het is sinds 1920 in handen van de familie Delavenne.
Jean-Christophe is de vierde generatie van deze ‘récoltant-manipulants’, wijnboeren die hun eigen wijngaarden beheren, de druiven oogsten en het hele productieproces in handen hebben. Bij aankomst worden we vriendelijk ontvangen door de vrouw van Jean-Christophe. Dat dit een echt familiedomein is, blijkt uit alles. Zo ligt het woonhuis direct bij het domein en staan driewieler en speelgoedvrachtauto keurig naast de vergistingstanks. Na een paar minuten van rondkijken staat Jean-Christophe voor ons in zijn werkkleding. Eigenlijk heeft hij weinig tijd, maar hij is toch erg nieuwsgierig naar wie wij zijn. Jean-Christophe vertelt hoe hij is opgegroeid op dit domein en hoe hij het vak heeft geleerd van zijn vader en opa. Ze zijn in het bezit van negen hectare met alleen grand-cru-geclassificeerde wijngaarden. Deze liggen in de dorpen Bouzy, het naastgelegen Ambonnay en Cramant. Cramant ligt iets verder naar het zuidwesten in de Côtes de Blancs, beroemd om zijn chardonnay. Jean-Christophe werkt nu al jaren volledig biologisch-dynamisch.
Door de bodems te bewerken creëert hij een evenwichtiger bodemleven en een wortelsysteem dat dieper onder de grond gaat. Alles draait hier om de gezondheid van de wijnstokken en een maximale expressie van het terroir. Het grootste deel van zijn tijd is hij dan ook te vinden in zijn wijngaarden. Vanzelfsprekend worden alle trossen met de hand geoogst, in kleine kratten. Het moment van oogsten wordt, net zoals zijn vader en opa dat deden, bepaald in de wijngaard. Meetapparatuur kan weliswaar de suikers en de zuren meten, maar de echte fysiologische rijpheid van de druif moet je proeven, aldus Jean-Christophe. In zijn zoektocht naar druiven met een perfecte rijpheid oogst hij meestal wat later dan veel anderen in de omgeving. Dit helpt hem ook bij een pure benadering in de kelder. Jean-Christophe: “Onze vergistingen van de basiswijnen zijn natuurlijk en langzaam, wat voor meer diepgang zorgt.”
Een hels karwei
Terwijl we met hem door zijn ondergrondse kelders lopen, verzamelt Jean-Christophe de flessen die hij met ons wil proeven. Ondertussen legt hij uit dat al zijn cuvées nauwkeurige assemblages van losse percelen zijn, die eerst apart worden vergist. Alle cuvées zijn daarnaast een assemblage van maximaal twee oogstjaren. Terwijl we langs rijen pupitres lopen, vertelt Jean-Christophe dat bij al zijn champagnes de ‘remuage’ (het kantelen van de flessen) nog met de hand gedaan wordt. “Een hels karwei,” zegt hij met een grote glimlach. Na het dégorgement krijgen de flessen nog vier tot zes maanden rust. Omdat hij de druiven met rijpheid oogst, hoeft hij maar heel weinig ‘dosage’ te gebruiken. De ‘liqueur d’expédition’ die hij daarvoor gebruikt, maakt hij zelf met een ‘solera’ van reservewijnen en rietsuiker van de Franse eilanden. Tijdens het proeven neemt hij de tijd om elke wijn toe te lichten. Hij krijgt er zichtbaar plezier in.
Voor ons als wijnkopers is het ontzettend leerzaam om met een bevlogen wijnmaker als Jean-Christophe samen te proeven door zijn knowhow over de processen tijdens de vinificatie en opvoeding, verrijkt met meer achtergrondinformatie over de typiciteit van de individuele wijngaarden en hun invloed op de stijl van de cuvées. Na de proeverij kijkt Jean-Christophe ons indringend aan: hij moet weer verder, er is nog veel te doen! Hij geeft nog wel even aan dat zijn indruk van ons goed is. Terug in de auto kijken we elkaar vol ongeloof aan. Wat een bijzondere man! En wat een schitterende, loepzuivere en complexe champagnes zijn dit! Terug in Haarlem doen we direct een eerste grote bestelling. Deze wordt in dank aangenomen, niet door Jean-Christophe, maar door zijn assistent. Jean-Christophe is zelf immers hard aan het werk in zijn wijngaarden en kelder.
