Geen toeval
Een wijn als Les Dentelles ontstaat niet zomaar. Er zijn verschillende elementen nodig om een wijn te maken die mensen zo universeel aanspreekt. Ten eerste: het terroir. Klimaat, bodem, ligging en druivenrassen spelen allemaal een cruciale rol in de bepaling van het uiteindelijke karakter van de wijn. Maar die omstandigheden kunnen nog zo typisch en perfect zijn, zonder visie en kennis ben je nergens. Iemand moet in staat zijn het terroir te interpreteren, te vertalen naar een wijn die het verhaal van de omgeving tot leven brengt in het glas.
Sommige wijnmakers doen dit puur op gevoel en maken avontuurlijke wijnen die soms wat buiten de lijntjes kleuren. Andere wijnmakers hebben juist een zeer gestructureerde, wetenschappelijke aanpak, met wijnen die puur op transparantie en zuiverheid worden gemaakt. Wat Xavier Vignon uniek maakt, is dat hij deze beide benaderingen in zijn filosofie en aanpak versmelt. Zijn intuïtieve kant zie je in de assemblage die hij maakt: de druiven komen van honderd verschillende percelen, die allemaal hun eigen kenmerken hebben. Het vinden van de perfecte verhouding, en dat jaar in, jaar uit, is een kunstvorm. Het vereist ervaring, scherp inzicht en heel veel gevoel. Zijn wetenschappelijke kant uit zich in een drang om te experimenteren en te doorgronden hoe wijn leeft, ademt en rijpt. Deze nieuwsgierigheid leidde onder andere tot de ontwikkeling van het Vinarium (zie kader), een uitvinding van Vignon waarbij een deel van de wijn onder unieke omstandigheden rijpt, wat bijdraagt aan het bijzondere karakter van de wijn.
Zo is Les Dentelles een wijn met een hoofd én een hart. Opmerkelijk is hier ook de nadruk die Vignon legt op ziltigheid. Vorig jaar vertelde hij ons tijdens een interview: “Ik wil geen zoet en geen bitters in mijn wijn. Ik focus mij op mooie zuren, en op ziltigheid. Wijn bestaat voor 85% uit water. Dat is geen kraanwater, maar mineraalwater uit de bodem. Hier, rondom Les Het vinden van de juiste verhoudingen is een kunstvorm Dentelles, hebben we een bodem die heel rijk is aan mineralen. Het is een soort levenskracht die uit de bodem komt, en die vormt het fundament van mijn wijn. Het zorgt voor balans en voor energie”.
0.75l
Het vinden van de juiste verhoudingen is een kunstvorm.
per fles bij 120 flessen, 11.50 per fles
Het terroir van Les Dentelles
Maar wat zijn nu de eigenschappen van dat bijzondere terroir? De naam van de wijn verwijst naar de bergketen Les Dentelles de Montmirail, de ruige, schilderachtige omgeving tussen Vaison-la-Romaine, Gigondas en Beaumes-de-Venise in de zuidelijke Rhône. Hier liggen de wijngaarden die de basis vormen voor deze wijn, op een hoogte tot 400 meter, met een rotsachtige bodem van kalksteen, klei en zand. De wortels van de druivenstok dringen diep door in deze bodem, op zoek naar water en minerale voedingsstoffen. Door de arme bodem en de hoogte van de wijngaarden rijpen de druiven langzaam, en ontwikkelen ze een diepe concentratie en een intens aromaprofiel. Xavier gebruikt uitsluitend oudere stokken, in de meest extreme gevallen 100 jaar oude grenache, 60 jaar oude mourvèdre en 45 jaar oude syrah. Deze stokken hebben zijn voorkeur omdat ze het meest geconcentreerde en complexe fruit geven. Het resultaat is een wijn die de essentie van het terroir weerspiegelt: je ruikt en proeft Les Dentelles de Montmirail in ieder glas.
Vinarium
Xavier Vignon was gefascineerd door een verhaal over wijnvaten die vele jaren na een schipbreuk op de bodem van de oceaan werden gevonden. De wijn was namelijk nog in zeer goede staat. Vignon doet onderzoek, en wat blijkt? Het bewaren van wijn in zo’n extreme omgeving, onder grote druk en zonder zuurstof, zorgt voor een zeer trage en stabiele rijping. Helaas is het bewaren van wijn op de bodem van de oceaan wettelijk verboden. Vignon ontwikkelt een oplossing: het Vinarium, een uitvinding waarbij vaten met wijn worden ondergedompeld in een tank vol wijn, zodat de rijping plaatsvindt in een soortgelijke omgeving als in de oceaan. De wijn rijpt er uiterst langzaam en gelijkmatig, zonder oxidatie en met behoud van fruitexpressie. 10% van Les Dentelles is afkomstig uit het Vinarium, wat bijdraagt aan de stabiliteit, zachte structuur en rijke aromaontwikkeling.
Het oogstjaar 2023
Dat het warm, en zelfs behoorlijk heet kan zijn in de zuidelijke Rhône, dat weten de meeste mensen wel. Maar 2022 en 2023 waren uitzonderlijk. In de zomer van 2023 liep de temperatuur op tot 43 °C, en het groeiseizoen was extreem droog: van januari tot eind maart viel slechts 36 millimeter regen. Ook de zomer bleef kurkdroog en verzengend warm. In zulke omstandigheden ben je als wijnmaker blij met hooggelegen wijngaarden, waar de nachten koeler zijn en de frisheid in de druiven behouden blijft. En minstens zo blij ben je met oude stokken. Deze vieilles vignes hebben diepe wortels die toegang vinden tot ondergrondse waterreserves. Dat Xavier Vignon van zowel de hoogte als de leeftijd van zijn stokken profiteert, proef je direct in Les Dentelles 2023: een wijn met opvallende frisheid en een energieke ziltigheid – in de woorden van de meester zelf – die het rijpe fruit in balans houdt.
Een goede wijn is een wijn waar je van het eerste tot het laatste glas zin in hebt.
