De Loirestreek spreekt al vele eeuwen tot de verbeelding van schrijvers en dichters. Op enig moment was de Loire het toneel van Richard Leeuwenhart, Jeanne d’Arc, François Rabelais, kardinaal de Richelieu en de talrijke telgen uit het huis van Bourbon. Langs de rivier en zijn vele zijrivieren staan beroemde kastelen uit verschillende roerige perioden. De kastelen van Angers, Chinon en Saumur zijn nog echte vestingen en Chambord, Chenonceau en Azay-le-Rideau zijn schitterend uitgewerkte staaltjes van architectuur met stijlvolle Franse tuinen. Niet zelden spelen wijnen een centrale rol in de verhalen uit en geschiedschrijving van deze streek.
Met iets meer dan duizend kilometer is de Loire de langste rivier van Frankrijk. Langs deze rivier, en de dalen van de talrijke zijrivieren, ligt een enorme diversiteit aan terroirs. Met meer dan dertig verschillende druivensoorten wordt een van de breedste gamma’s aan verschillende wijnstijlen van Frankrijk gemaakt. Van beendroge mousserende tot edelzoete witte wijnen en van speelse zwoele rosés tot gestructureerde rode wijnen.
Een interessant gebied dus. Maar als je een liefhebber bent van wijnen uit warme klimaten met hun constante kwaliteit, moet je misschien even wennen aan de verschillen tussen de oogstjaren die de wijnen van de Loire zo kunnen typeren. Dat zegt bij de beste producenten echter niets over de kwaliteit van de wijnen; het is puur en alleen de expressie van een specifiek oogstjaar. De moeite waard dus! En met de huidige trend voor wijnen met meer elegantie, doordrinkbaarheid en een lager alcoholgehalte is er voor elke voorkeur wel een Loirewijn te vinden.
Ondanks de noordelijke ligging, heeft ook de Loire te maken met de opwarming van het klimaat. Een jonge generatie vignerons ziet het als een uitdaging om hierop in te spelen en de kwaliteit te continueren. Zonder de oude tradities uit het oog te verliezen, besteden zij veel aandacht aan modern wijngaardbeheer en aangepaste vinificatietechnieken.
La douce France!
De Loirestreek is misschien wel een van de mooiste stukjes uit ‘la douce France’! De beroemdste wijngebieden strekken zich uit van oost naar west als we de stroom van de rivier volgen. We komen dan automatisch ook langs de beroemde grotere steden Orléans, Tours, Angers en Nantes. Tussen deze steden vinden we een ruraal, gevarieerd landschap, waar wijngaarden worden afgewisseld met bossen. landerijen met landbouw en veeteelt en zacht glooiende heuvels met oude boerderijen en authentieke kleine dorpjes. Hier wordt het vak van vigneron al eeuwen overgedragen van ouders op kinderen.
Het uitdagende klimaat zorgt ervoor dat de vignerons zich niet kunnen verschuilen achter een overdadige rijpheid. Hard werken in de wijngaard om te zorgen dat zowel de witte als de blauwe druiven de gewenste rijpheid behalen, is een must. Goed ‘loofwandbeheer’ en de juiste bodembewerking zorgen ervoor dat de wijngaarden gezond blijven en dat er kleine trossen met rijpe druiven geoogst kunnen worden. De jongste generatie wijnmakers die nu aan het roer komt, beseft dat gezond, rijp fruit met een goede balans de basis vormt voor evenwichtige wijnen met precisie en zuiverheid, waar minder bij hoeft te worden ingegrepen. Dankzij deze kwalitatieve manier van werken maken ze in elk oogstjaar met zijn specifieke weersomstandigheden mooie wijnen met een duidelijke signatuur en typiciteit.
Samen met het sterk verbeterde wijngaardbeheer lijkt de opwarming van het klimaat voor de Loire eerder een zegen dan een probleem. Sinds oogstjaar 2014 zien we dan ook een aantal uitstekende oogstjaren op rij. Tegelijkertijd zorgt de opwarming bij de vignerons ook voor echte kopzorgen, zoals een grotere kans op voorjaarsvorst, zomerse hagelbuien, langere droogteperioden en extreme hittegolven. De regenval is onstuimiger en er valt meer water in een korte periode, wat ervoor zorgt dat de bodems het water minder goed kunnen opnemen. De weersomstandigheden zijn duidelijk extremer geworden in de laatste twintig jaar.
De Loire is tevens een van de bakermatten voor biologische en biodynamische wijnbouw. Veel van de topproducenten zijn biologisch of biodynamisch gecertificeerd, of aangesloten bij een groep van gelijkgestemden. Het is lastig om wetenschappelijk te bewijzen of deze manier van werken de kwaliteit verbetert. Maar de werkzaamheden in de wijngaard die horen bij een duurzame, biologische of biodynamische manier van werken, lijken voor minder ziektes en een betere rijpheid van de druiven te zorgen. Wat onomstotelijk vaststaat, is dat met deze aandacht, overtuiging en inspiratie er indrukwekkende stappen zijn gezet in de Loire!