Het mooiste beroep ter wereld, dat heeft Jack als je het hem zelf vraagt: ‘Als visser mag ik elke dag buiten in de natuur zijn, een groot pluspunt van mijn job. Als je op zee werkt, ben je je heel bewust van wat er om je heen gebeurt. Mijn werkomgeving ziet er elke dag weer anders uit, dat is het mooie.’ Jack is echt een buitenman, dat moge duidelijk zijn. Hij begint zijn loopbaan als hovenier, maar zijn liefde voor de zee en het vissen blijft aan hem trekken. Via een zomerbaan bij de reddingsbrigade van Schoorl, waarbij hij ‘vooral Duitse toeristen uit het water haalt’, kiest hij er uiteindelijk voor om zijn passie na te jagen en fulltime visserman te worden. Maar dan wel op een manier waar hij volledig achter staat.
Vissers met respect voor de zee
‘Wij vissers zijn afhankelijk van een goede visstand. We moeten dus bewust omgaan met onze omge-ving en het leven in zee,’ vertelt Jack. Dat klinkt misschien logisch, maar in de industriële visserij is die gedachte soms ver te zoeken. In de afgelopen decennia zijn veel visbestanden sterk achteruitgegaan door schade aan het zeemilieu. Die schade wordt voor het grootste deel veroorzaakt door de moderne industriële visserij met zijn steeds grotere schepen en zwaarder vistuig. Jack besluit zich daarom aan te sluiten bij de Goede Vissers, een collectief van vissers die zich inzetten om het ecosysteem zo weinig mogelijk schade te berokkenen. De vis die hij vangt, draagt dan ook het Waddengoud-keurmerk, een garantie voor de consument dat het product lokaal en duurzaam is gevangen. Hoewel Jack op de Noordzee vist, wordt zijn werkterrein – de kuststrook rondom Camperduin – nog tot het Waddengebied gerekend.
Dat maakt me benieuwd. Op welke manier werken zij dan anders dan de rest? Jack: ‘In alles. Wij vissen handmatig, in plaats van machinaal. Ook gebruiken we geen groot mechanisch visgerei dat massale schade aan het zeeleven toebrengen, maar vissen we met staandwant, oftewel staande netten. Die zet je uit met ankers, waarna je de vis in het net jaagt en de netten weer ophaalt. Binnen dertig minuten hebben we de vis uit het water en onbeschadigd in de boot. Anders dan de grote schepen, die vaak wel een week op zee zijn en hun vis invriezen aan boord, werken wij als Goede Vissers met een dagvangst waardoor we extreem verse vis kunnen aanbieden. Chefs zijn daar natuurlijk dol op, zo’n mooi lokaal product van topkwaliteit.’
Een van die chef-koks is Jonathan Zandbergen van restaurant Merlet* in Schoorl. In de CHEFFD documentaire die over hun samenwerking is gemaakt, vertelt Jonathan dat hij direct verkocht was toen hij acht jaar geleden voor het eerst in aanraking kwam met de zeebaars van Jack: ‘Wow, komt die echt híervandaan?! dacht ik. En nog steeds vind ik dat Jack de allermooiste zeebaars ter wereld levert.’ Ook Jack is blij met de samenwerking: ‘Het blijft leuk om te zien wat er met het product gebeurt. Jonathan maakt er altijd weer iets bijzonders van.’ Zoals dat ene gerecht dat hem altijd bij zal blijven, Jonathans tartaar van de buik van de zeebaars, afgetopt met kaviaar…
Welke vis vang je wanneer?
Ook tijdens dit gesprek kunnen we er niet om-heen, het klimaat is aan het veranderen. Welk effect heeft dat op de vispopulaties in de Noord- en Waddenzee? ‘Die verandert door de steeds mildere winters. Vroeger viste mijn vader ’s winters nog op kabeljauw en tong, maar daar is het water tegenwoordig te warm voor. Andere vissen gedijen nu juist beter, zoals de soorten waar ik zelf nu op vis, harder en zeebaars.
Hoe ik weet waar ze zitten? Haha tja, dat is het vak hè. Dat leer je door te doen en in mijn geval ook door het observeren van de mannen van de oude stempel: mijn vader en andere visserslui. Zo weet ik inmiddels dat de zeebaars bijvoorbeeld van turbulent water houdt, dus die vang je tussen de zandbanken en geulen in, daar waar je de sterkste getijdenstroom hebt. Daarnaast kijk ik naar de weersverwachting en de maanstanden, die de getijden bepalen. Op basis daarvan maak ik een prognose van de beste locaties.
In het seizoen of niet
Niet elke vis is altijd maar vers verkrijgbaar. Net als voor verse groenten en fruit, kan ook vis ‘in het seizoen’ zijn of juist niet. Voor zeebaars en harder loopt het seizoen van april tot aan december. In de koude maanden daartussen trekken de vissen naar het zuiden om zich voort te planten om vervolgens in het voorjaar terug te keren in onze Noordzee. Net als de vissen zoekt Jack tijdens de winter de warmte op en bivakkeert hij een aantal maanden in Sri Lanka. Er is dan in Nederland immers toch weinig te doen als visser. Maar zodra het seizoen losbarst in april staat Jack weer te popelen om in de boot te springen, want de zee roept. Maar dat is natuurlijk logisch wanneer je het mooiste beroep van de wereld hebt.
