Als kind wist ik dat mijn vader ‘in de wijn’ werkte. Maar wat dat nu precies inhield, wist ik dan weer niet. Het was in ieder geval een druk bestaan, want er werd van maandag tot en met zaterdag gewerkt, met zo nu en dan de maandag vrij. In mijn jongste jeugd betekende ‘werken in de wijn’ dat we boven de winkel woonden en dat we overdag geen lawaai mochten maken. Soms trokken we het magazijn en de kelders in om er te spelen en mooie etiketten te verzamelen uit de etikettenkast. Mijn ouders waren regelmatig weg, dan gingen ze op inkoopreis. Pionieren was een woord dat daarbij hoorde. Dat waren de reizen dat de auto vol lag met wijngidsen en mijn moeder de landkaarten en blaadjes met adressen op schoot had, zo stel ik me dan voor. En dan natuurlijk regelmatig de afslag missen. Later verlieten we de binnenstad van Haarlem en was de wijn wat verder weg voor mij, totdat ik op een leeftijd kwam dat mijn vader af en toe iets over een fles die op tafel stond ging vertellen, aan zijn glas liet ruiken en zo nu en dan iets liet proeven. Nog wat later dronken we af en toe een drupje mee aan tafel.
Fils van Monsieur Kat
De eerste echte herinnering aan het wijnvak dateert van mijn eerste inkoopreis. Ik denk dat ik net 17 was, het was het begin van de zomervakantie en onze bestemming was de Rhône. Zijn Rhône! De streek waar hij Okhuysen nog meer mee op de kaart had gezet en waar hij met enkele van de befaamdste producenten werkte. De ontvangsten waren overal even hartelijk. Mijn middelbareschoolfrans hield niet echt over en die Franse boeren spraken natuurlijk ook geen Engels, maar dat maakte niets uit. Er werd gecommuniceerd en iedereen leek blij om de fils van Monsieur Kat te ontmoeten. We bezochten een oude Dervieux, die enkele jaren later zijn wijngaarden overdeed aan schoonzoon René Rostaing. We bezochten Jean-Louis Grippat, Bernard Gripa, André Perret en Auguste Clape. Bij het afscheid kreeg ik hier en daar een fles wijn cadeau (niet de minste, leerde ik later) en ook werd er met regelmaat een kist vers geplukte abrikozen in de achterbak gestopt, “Pour Madame!” Op de gronden nabij de rivier stonden geen wijngaarden, maar wel fruitbomen, zo leerde ik. Ook bezocht ik voor de eerste keer een jonge Alain Graillot, die nog maar net met zijn domein was gestart. Zijn crossmotor stond geparkeerd tegen een schuur – de kelder, zo bleek. Alain had ooit geskied in het Franse ski-team. Dat maakte natuurlijk indruk. En we bezochten die ene wijnmaker, waar mijn vader heel eerbiedig over sprak. “We komen nu bij de beste wijnmaker van de wereld,” leidde hij ons bezoek in. “Met deze grootheid wil iedereen wel werken en zijn wijnen worden geschonken in de beste restaurants ter wereld!”
Chaves kelder is de enige plek op aarde waar je afdaalt om een stukje dichter bij de hemel te komen
Chave op de tractor
We parkeerden de auto om de hoek, want de voordeur lag pal aan de Route Nationale, met slechts een smal trottoir ervoor. Niets wees op enige grootsheid of allure. Op een verweerd bordje boven de deur kon je de naam Chave ontwaren. De bel schelde keihard, meerdere malen, maar er werd niet opengedaan. Mijn vader wist precies hoe je achterom bij de kelder kon komen, dus liepen we de hoek weer om, maar het hek was dicht en alles was verlaten. Mijn vader had net besloten dat we op hem zouden wachten, toen opeens in de verte een oude tractor aan kwam rijden, bestuurd door een man in hemd en met een pet op z’n hoofd tegen de felle zon. Mijn vader begon enthousiast te zwaaien. Het bleek Gérard Chave te zijn. Daar was hij dan: de Chave! De beroemdste wijnmaker ter wereld. Zijn entree had ik me anders voorgesteld, maar ik leerde meteen dat beroemde wijnmakers tevens hardwerkende boeren zijn, die altijd overal dingen te doen hebben. De warme blik van Gérard en de blijde lach van mijn vader verklapten direct dat er een lange en goede band bestond tussen beide mannen. Een omhelzing volgde en er werd getutoyeerd. Iets wat mijn vader niet makkelijk deed, al was het maar omdat hij de u-vorm makkelijker vervoegde in het Frans. Gérard trok in het huis snel een shirt aan en kwam terug met pipet en glazen. We gingen de kelder in. De kelder van Chave, waar ooit een wijnjournalist over schreef dat het de enige plek op aarde is waar je afdaalt in de diepte om een stukje dichter bij de hemel te komen. Wat zich daar onder de grond afspeelt is spectaculair; een kruip-door sluip-door van gangen en zalen vol met wijnvaten, waar de Hermitage en Saint-Joseph geduldig liggen te rijpen. Chave leek ieder vat te kennen, en in ieder vat dat werd geproefd zat weer een ander stukje wijngaard, met een eigen karakter. Tezamen zouden al die verschillende vaten uiteindelijk een unieke wijn gaan vormen. Ik begreep nog niet de helft, maar voldoende om te snappen dat deze plek uniek was. Ik zag het aan mijn vader en ik dacht het zelfs te kunnen proeven.
Ik leerde dat beroemde wijnmakers tevens hardwerkende boeren zijn
