Begin jaren tachtig kwam een zekere Nicolaas Klei, student rechtsgeschiedenis, tot het besef dat zijn leven moest veranderen: “Ik wou meetellen. Een grote jongen zijn. Dat de mensen wisten, dat is niet zomaar een jongen, die daar gaat met z’n boodschappentas vol flessen, dat is een man die van wijn weet. Dus ging ik naar Okhuysen. Ja, niet meteen, natuurlijk. Veels te eng, zo’n echte winkel in het deftige Haarlem vol heuse kenners.”
Toch kwam dat bezoek niet lang daarna. “Op een dag was ik in Haarlem, en besloot: ik durf naar Okhuysen. In het deftig betimmerde interieur heerste de rust van het sjieker soort Engelse club. Achter een eikenhouten bureau zat iemand die niet een wenkbrauw lichtjes optrok (‘er waait hier tegenwoordig werkelijk van alles binnen’), doch mij vriendelijk toeknikte, en, nadat hij me een tijdje had laten rondscharrelen, vroeg of hij ergens mee van dienst kon zijn. Ach, die middagen bij Okhuysen! Langzaam, wikkend en wegend de zes of zeven flessen uitzoekend die m’n tas vol en m’n bescheiden portemonniks leeg maakten. Ik vroeg of ik Vinée Vineuse mocht ontvangen. Ik ging naar de proeverijen in de kelders van de Gierstraat. Ik werd zelfs uitgenodigd voor memorabele proeverijen als die met Chave en Clape in hoogst eigen persoon. Ik interviewde Louis Kat. Ik ben nog steeds een jongen met een boodschappentas vol wijn. Veel weet ik er nog steeds niet van. Maar wel dat het niet om gewichtigheid gaat.”
Bovenstaande schreef Nicolaas in 2012. De vriendschap tussen Nicolaas en Okhuysen zou lang voortduren. In 2015 vroegen we hem het voorwoord van Monsieur Louis - op pad met een wijnkoper van Louis Kat te schrijven. Ook bij ons 150-jarig jubileum, dat wij vierden in het DeLaMar Theater met een theatervoorstelling over wijn, was Nicolaas van de partij. Hij bracht een ode aan de wijn, op de manier waarop alleen hij dat kon: eloquent, kundig en uitermate geestig. Ook was hij eind 2023 nog onderdeel van de ‘Krasse Knarren van de wijn’, een rondetafelgesprek tussen ’s lands meest gelauwerde wijnschrijvers. Xavier beschreef deze bijzondere middag bij Brasserie van Baerle in zijn hoofdartikel van het kerstnummer van Vinée Vineuse dat jaar.
Op 4 januari overleed Nicolaas Klei onverwachts op 63-jarige leeftijd. We zullen hem erg missen. Zijn taalvaardigheid, zijn bescheidenheid. Nicolaas was een innemende man en een groot schrijver, iemand die zich fantastisch laat quoten. Laat ons daarom gepast afsluiten met een quote van Nicolaas zelf, afkomstig uit het voorwoord van Monsieur Louis: “Een wijn ontdekken is meer dan proeven. Het is een ontmoeting. Een kennismaking. En in de beste gevallen een vriendschap voor altijd.”
