Terroirwijnen uitgediept: Klimaat

Terroirwijnen uitgediept: Klimaat

Door Max Funcke | 1 oktober 2021

Het klimaat is één van de vier factoren die een wijn haar unieke karakter geeft. Samen met bodem, druif en menselijke invloed vormt het de ruggengraat van wat we in de wijnwereld ‘terroir’ noemen: een duidelijk gevoel van herkomst dat bepaalde wijnen kunnen oproepen. De volgende klimatologische verschijnselen zijn van invloed op het terroir:


Zonlicht en temperatuur

De wijnmaker zoekt in zijn druiven naar een ideale balans tussen zuren en suikers. Naarmate blootstelling aan warmte en zonlicht toeneemt bouwen de zuren af en nemen de suikers juist toe. Dit proces heet fotosynthese. Wanneer het ergens heel warm is zullen de resulterende wijnen vaak aroma’s en smaken van rijp (soms gestoofd of ‘jammig’) fruit hebben, en zijn ze niet zo verfrissend. Bovendien hebben ze vaak een hoger alcoholgehalte. Maar in een koeler gebied zal de fruitexpressie van de uiteindelijke wijn eerder naar de ‘frisse’ kant van het spectrum neigen, en kun je tonen van citrusfruit en appel voor wit en aardbeien en kersen voor rood verwachten. Bovendien heeft ieder druivenras zijn eigen klimatologische voorkeur, maar daar zullen we het volgende week over hebben.


Neerslag

Het klinkt raar, maar wanneer de druivenstok het moeilijk heeft geeft hij druiven met meer geconcentreerd sap. Te veel (regen)water, en het sap wordt te waterig. Maar bij een gebrek aan neerslag is er niet voldoende water aanwezig om de fotosynthese op gang te brengen, en dan stopt de groei. Eigenlijk moet er dus nèt genoeg regen vallen om een perfecte balans te bereiken.

Daarnaast is niet alleen de hoeveelheid neerslag, maar ook de timing ervan van belang. Regenwater dat tijdens de winter en lente wordt opgeslagen in de bodem komt goed van pas tijdens de eerste fasen van het groeiseizoen. Maar mocht het vlak voor de oogst opeens flink gaan regenen, dan komt dat regenwater via de wortels in de druif terecht, ten nadele van de concentratie. Deze ‘verdunning’ van het sap is overigens één van de redenen dat irrigatie bij het maken van kwaliteitswijnen af te raden en in veel gevallen zelfs verboden is. Een andere reden is dat het aantal regenbuien tijdens een specifieke jaargang, en de verdeling ervan, ook wordt gerekend tot het ‘terroir’. Irrigatie zou dus leiden tot een meer homogeen, en minder specifiek product.


Wind

Wind geeft verkoeling en kan in sommige gevallen een ventilerende werking hebben, wat gunstig is tegen schimmels en andere ongewenste aanwezigheden in de wijngaard. Te veel of te krachtige wind kan echter schade aanrichten.

De jaargang

In veel beroemde wijnbouwgebieden kunnen de klimatologische omstandigheden per jaar nog wel eens verschillen. In Bordeaux was 2003 bijvoorbeeld heel warm, en 2013 was relatief koel en nat. Zoals Xavier Kat beschrijft in zijn artikel ‘Terroir doorgrond’ in Vinée Vineuse 4, maakt deze veranderlijkheid het soms lastig om terroireigenschappen buiten het effect van jaargangen om te identificeren. De oplossing? Bij het proeven van verschillende jaargangen van verschillende wijngaarden blijkt dat iedere wijngaard over de jaren heen bepaalde specifieke karakteristieken laat zien.

Volgende week volgt deel drie van deze mini-blogserie, en dan zullen we het hebben over de invloed van de druif op het terroir. Tot dan!

Alle wijnen

Bekijk het hele wijnaanbod